Włosy

Litwa

XII-XV wiek



 

Zmiany terytorialne Litwy od XII wieku do czasów współczesnych.

Po śmierci Kiejstuta władzę obejmuje syn Olgierda, Jagiełło (Jogaila). Wchodząc w sojusz z Polską, Jagiełło godzi się pojąć za żonę Jadwigę Andegaweńską i zostać królem Polski. Podpisuje w 1385 roku akt w Krewie, na mocy którego zobowiązuje się przyjąć chrzest od Polski, objąć chrystianizacją Litwę, a także według niektórych źródeł włączyć Litwę do Polski.

Witold książę litewski, syn Kiejstuta, odzyskuje ojcowiznę i od 1392 r. obejmuje panowaniem Wilno i całe Wielkie Księstwo Litewskie. Mądre reformy umacniają Litwę. Rozumie potrzebę utrzymywania dobrych stosunków z Polską, zawiera z Jagiełłą umowę wileńsko-radomską (1400-1401), na mocy której zostaje dożywotnim władcą Wielkiego Księstwa Litewskiego, a także uznaje się za wasala Polski.

15 lipca 1410 roku pod Grunwaldem (Žalgiris) ma miejsce największa bitwa europejskiego średniowiecza, w wyniku której rozgromiona zostaje doszczętnie cała armia krzyżacka, wspierana przez znamienitych rycerzy z całej Europy. Jest to jedno z największych zwycięstw militarnych w historii Polski i Litwy.

2 października 1413 została zawarta Unia horodelska która wprowadziła instytucję odrębnego wielkiego księcia na Litwie, wspólne sejmy i zjazdy polsko-litewskie, urzędy wojewodów i kasztelanów na Litwie, a litewską szlachtę zrównała z polskimi rodami. Po tej unii Litwa staje sie niezależnym politycznie państwem, na czele którego zasiada wielki książę. Pierwszym wielkim ksieciem byl Witold. Litwa zobowiązała się też do niezawierania sojuszów z wrogami Polski.

Wielki książę Witold (Vytautas) zmarł w Trokach w 1430 roku, pochowano go w katedrze wileńskiej, a okres jego panowania uznano za najświetniejszy w dziejach Litwy. Pozostawił potężne, samodzielne państwo, rozciągające się od Bałtyku po Morze Czarne, na wschodzie graniczące z Moskwą.